مطالب حوزه ارگونومی

مطالب حوزه ارگونومی

کار استاتیک و اثرات آن

در فعالیت های استاتیک، گروهی از عضلات در یك حالت ثابت درگیر كار می شوند، چنانچه یك ماهیچه در زمان طولانی تحت تاثیر یك نیروی خارجی دچار انقباض شده و در عین حال هیچ یك از اعضاء (اجزای) آن حركتی نداشته باشد از آن به عنوان یك فشار استاتیكی نام برده می شود. در كار دینامیكی فعالیت عضلات و انقباض و انبساط آنها، سبب خونرسانی سریع شده و با وقفه ای همراه نمی شود بهمین دلیل در كار دینامیكی نسبت به كار استاتیكی خستگی كمتری مشاهده می شود بنابراین در كارهای استاتیكی ماهیچه ها به سرعت به خستگی میرسند. به همین جهت سعی میشود كه كارهای استاتیكی به كارهای دینامیكی تبدیل شوند. پس باید بهترین حالت را برای قرار گرفتن بدن در هنگام كار تعیین نمود :

  • در انجام تمام كارهایی كه نیازمند به حركات بدن و یا بازوان و یا مستلزم صرف نیروی زیاد می باشد كار فقط به طور ایستاده انجام می شود. زیرا به كمك حركات و استقرار مناسب بدن انجام كار ساده تر می گردد.
  • بسیاری از كارها نیز به حركات ملایم دست، مشاهده دقیق دارند كه بهترین حالت انجام آنها كار به صورت نشسته است البته با استفاده از صندلیهای مناسب و استاندارد.

از نظر فیزیكی معمولاً كار به صورت نشسته ترجیح داده می شود، زیرا در این حالت فشار كمتری به بدن وارد می گردد. هنگام كار به صورت ایستاده خون در پاها جمع شده و گردش خون دچار اختلال می شود كه پیامد آن بیماری واریس می باشد همچنین نشستن مداوم و طولانی نیز گردش خون را كند می كند و موجب سوء هاضمه می شود. بهترین راه آن است كه گاهی به صورت نشسته و گاهی به صورت ایستاده به كار پرداخته شود. 

تأثیرات كار استاتیك

در كار استاتیك بسته به میزان نیروی اعمال شده جریان خون محدود می شود، چنانچه از 60 درصد توان ماكزیمم عضله كار بكشیم جریان خون كاملاً قطع می شود اما در فشارهای كمتر كمی گردش خون وجود خواهد داشت زمانی كه كار و فشار روی عضله به حد 20ـ15 درصد ماكزیمم آن برسد، جریان خون در آن طبیعی خواهد بود.

بدیهی است كه هر چه نیروی اعمال شده بیشتر باشد ظهور خستگی ماهیچه در كار استاتیك نیز سریعتر می گردد. این را می توان بر حسب ارتباط بین دوره ای از انقباض حداكثر عضله و نیروی اعمال شده بیان نمود. حتی كار استاتیك متوسط هم باعث خستگی موضعی شده، در صورت امكان و تكرار روزانه می تواند در مفاصل، عضلات، تاندونها و سایر اعضا دیگر، ایجاد مشكل نماید. تمامی این ضایعات مزمن و حاد را معمولاً و به طور خلاصه ضایعات اسكلتی ـ عضلانی می گویند.

مطالعات تجربی و آزمایشگاهی نشان داده است كه كارهای استاتیك معمولاً با ریسك بالایی از موارد زیر همراه است:

  • آماس مفاصل در استرسهای مكانیكی
  • التهاب و ورم غلاف تاندونها
  • ورم محل اتصال تاندونها
  • علایم آرتروز (تحلیل شدید در مفاصل)
  • اسپاسم های دردناك عضله
  • ناراحتیهای دیسك بین مهره ای