به طور كلی هر ماده سمی از راهی معین وارد بدن شده و پس از گذشت از موانعی كه در سر راه آن وجود دارد در بدن منتشر شده و تغییراتی در آن حاصل می شود ممكن است ماده سمی به شكل اولیه جذب شود ویا تغییراتی پیدا نموده وجذب گردد. و اثرات خود را ظاهر سازد برخی از سموم ممكن است در اندامها  و بافتها انباشته شوند و سرانجام پس از مدتی دفع ماده سمی به شكل نخستین و یا به صورت تغییر یافته كه متابولیست خوانده می شوند آغاز گردد.

تماس و نفوذ:

مهمترین و نخستین راه ورود ونفوذ مواد سمی به بدن در مسمومیتهای شغلی ، دستگاه تنفس و پس از آن پوست می باشد مسمومیت شغلی به ندرت از طریق گوارش ایجاد می شود به طور كلی راههای اصلی ورود مواد سمی بدن عبارتند از:

• تنفس
• پوست
• دستگاه گوارش.

انتشار و جابجا شدن مواد در بدن:

مواد سمی برحسب وابستگی خود، به چند دسته تقسیم می شوند: 

• الف- موادی كه به طور یكنواخت درمایعات بدن منتشر شده و در همه جای بدن یافت می شوند اغلب این مواد یك ظرفیتی هستند مانند سدیم ، پتاسیم، سزیوم ،یونهای كلرید و برمید.
• ب- موادی كه در كبد وطهال  انباشته می شود.
• پ- موادی كه در استخوانها جمع می شوند و آنها را مواد تجمع پذیر در استخوانها می نامند.
• ت- عناصری كه در برخی غده ها و بافتها جایگزین می كردند مانند ید كه در غدة تیروئید و آهن كه در هموگلوبین یافت می شود.
• ث- عناصری كه در بافت چربی و یاخته های عصبی انباشته می شوند.

تغییرات زیست شناختی و سوخت سازی:

تغییر زیست شناختی یا تغییر شكل سوخت سازی پدیده ای است كه در آن ماده سمی خنثی می شود و مواد غیر قطبی كه درچربی محلول اند به مواد محلول در آب تبدیل شده واز راه دفع ادرار دفع می شوند. یك ماده سمی ، پس از جذب ممكن است به اشكال زیر تغییر كند ویا سوخت وساز شود.

• الف- پس از جذب به همان شكل دفع شود و یا به ماده ای به سمیت برابر تبدیل شده آنگاه دفع گردد.
• ب- پس از جذب به ماده ای كه سمیت كمتری دارد تبدیل شده ودفع شود.
• پ- پس از جذب به ماده ای كه سمیتی بیشتر نسبت به ماده اول دارد تبدیل شده و دفع گردد.
• ت- پس از جذب ، ماده غیر سمی به ماده سمی تبدیل شود.

تجمع و ذخیره شدن مواد سمی در بدن:

همانگونه كه پیشتر گفته شد، مواد سمی پس از ورود به بدن بسته با وابستگی خود، دریكی از بافتها انباشته می شوند.

دفع مواد سمی از بدن:

مواد سمی كه جذب بدن می شوند ممكن است به همان شكل اولیه دفع شوند و یا پس از سوخت و ساز دفع گردند ممكن است بخشی از گازها و بخاراتی كه از راه بینی وارد ششها شده به وسیله هوای بازدم به بیرون دفع شوند همچنین ممكن است مقداری از مواد جذب شده از طریق بزاق، شیر و عرق از بدن خارج شوند. اما عمده ترین راه دفع مواد سمی از بدن ادرار و مدفوع می باشد و به ویژه ادرار كه با آزمایش آن می توان به سادگی به تماس فرد بامواد سمی پی برد. با آزمایش مو وناخن نیز می توان به برخی از سموم پی برد ومقدار آنها را تعیین نمود.

دریك جمع بندی می توان راه های دفع مواد سمی در بدن را به این ترتیب بیان نمود: هوای بازدم، شیر، عرق، بزاق، ادرار، مدفوع، مو و ناخن.